Netanyahu’nun Suudi Arabistan “şakası” tepki çekti
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun Suudi Arabistan toprakları içinde bir Filistin devleti kurulabileceğini ima etmesi Arap ülkelerinin reaksiyonunu çekti.
Netanyahu ABD ziyareti sırasında, hükümet yanlısı İsrail televizyonu Kanal 14’e mülakat verdi. Röportaj sırasında muhabir, Riyad idaresinin “bağımsız bir Filistin devleti kurulmadan İsrail’le münasebetlerini normalleştirmeyeceğini” belirttiğini hatırlatmak isterken ezkaza “Filistin devleti” yerine “Suudi devleti” tabirini kullandı. Akabinde da kusurunu düzeltti. Lakin Netanyahu bu lisan sürçmesi üzerine gülerek “Filistin devletinin Suudi Arabistan’da kurulmasını istemiyorsanız alışılmış. Geniş toprakları var” dedi.
Böylece ABD Başkanı Donald Trump’ın Filistinlilerin Ürdün yahut Mısır’a zorla yerleştirilmelerini önermesinden günler sonra Netanyahu tıpkı mevzuyu Suudi Arabistan için gündeme getirmiş oldu.
İsrail medyasındaki kimi yayın organları Netanyahu’nun bu kelamlarının “şaka” olduğunu savundu. Lakin İsrail başkanının kelamlarına başta Suudi Arabistan olmak üzere Arap ülkelerinden sert cevap geldi.
Netanyahu’nun açıklamasını kınayan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı, Filistinlilerin topraklarından çıkarılmasına yönelik teşebbüslerin “etnik temizlik” olarak değerlendirileceğini vurguladı. Bakanlık’tan yapılan açıklamada, “Aşırıcı, işgalci zihin Filistinlilerin toprakları ile derin duygusal, tarihi ve yasal bağlarını anlayamıyor” denildi.
Ateşkesin akabinde on binlerce Filistinli Gazze Şeridi’nin kuzeyine döndü.Fotoğraf: Omar Al-Qattaa/AFP/Getty Images
Arap Birliği: Fantezi ve düş
Suudi Arabistan ve İsrail ortasında 2023 yılının yaz aylarında yakınlaşma başlamıştı. İki ülke alakalarını olağanlaştırma uğraşları tıpkı yılın Ekim ayında yaşanan Hamas baskını ile sona erdi. Trump Riyad’ı tekrar İsrail ile diyalog kurmaya ikna etmeye çalışıyor.
Netanyahu’nun açıklamalarını Arap Birliği ülkeleri de kınadı. Örgütten yapılan açıklamada, Netanyahu’nun kelamlarının ardındaki mantığın “kabul edilemez” olduğu vurgulandı, İsrail Başbakanı’nın “gerçeklikten koptuğu” eleştirisinde bulunuldu. Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Aboul Gheit, Netanyahu’nun kelamlarının “fantezi ve düşten öte mana tabir etmediğini” söyledi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı, Netanyahu’nun “fikrinin” Suudi Arabistan’ın egemenliğinin “doğrudan ihlali” manasına geldiğini belirtti. Açıklamada, Kahire için Suudi Arabistan’ın güvenliğinin “kırmızı çizgi” olduğu kaydedildi.
İsrail ve Hamas ortasında Mısır’la birlikte arabuluculuk yapan Katar da Netanyahu’yu kınadı. Doha idaresinden yapılan açıklamada, Netanyahu’nun açıklamaları “provokatif” olarak nitelendirildi.
Ürdün Dışişleri Bakanlığı, İsrail Başbakanı’nın sözlerinin “uluslararası hukuku net biçimde ihlal ettiği” değerlendirmesinde bulundu, Filistinlilerin “bağımsız ve hükümran bir devlet kurma hakkına sahip olduğunu” vurguladı.
Birleşik Arap Emirlikleri’nden de Netanyahu’nun kelamlarına kınama geldi.
dpa,AFP,Reuters / MUK,CÖ
DW Türkçe’ye manisiz nasıl erişebilirim?