Almanya’da AfD’nin yeni hedefi birinci parti olmak

Almanya’da Pazar günü yapılan erken seçimlerde Hristiyan Birlik partileri (CDU/CSU) yüzde 28,5’lik oy oranıyla birinci gelse de seçimin asıl kazananı çok sağcı Almanya için Alternatif(AfD) partisi oldu. 2012’de kurulan parti 2021 seçimlerindeki oy oranını ikiye katlayarak yüzde 20,8’lik sonuca ulaştı.

AfD’nin Eş Genel Başkanı ve seçimlerdeki Başbakan adayı Alice Weidel, bugün yaptığı açıklamada seçim sonucunu partisi için “tarihi başarı” diye nitelendirdi. Partinin şimdi 12 yaşında olduğunu ve üç yılda oy oranını ikiye katladığını belirten Weidel, geçen yılki Avrupa Parlamentosu seçimlerinden bu yana da yedi ay üzere kısa bir müddette oylarını 5 puandan fazla artırdıklarını kaydetti.

Avrupa’da şimdiye dek bu kadar kısa müddette bir halk partisine dönüşen örnek bulunmadığını belirten Weidel, oylarda artış eğiliminin sürdüğünü ve Almanya’nın ikinci büyük partisi olarak pozisyonlarını pekiştirdiklerini vurguladı.

“Milyonlarca seçmeni dışlayamazsınız”

Weidel, seçimlerde birinci gelen Hristiyan Birlik partilerine koalisyon davetini da yineleyerek “Sorumluluk üstlenmeye hazırız. Zira Alman seçmen, siyasi değişim için oy kullandı. CDU ile birlikte güçlü bir çoğunluğumuz var. Seçmen merkez sağ hükümet istiyor. Bunu hayata geçirmek sonuçta CDU’ya bağlı” diye konuştu. Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisi önderi Friedrich Merz’in AfD’yi dışlayan tavrını sürdürdüğünü ve bu tavrın demokratik olmadığını söyleyen Weidel, “Milyonlarca seçmeni dışlayamazsınız” dedi.

Weidel, ilerleyen süreçte pragmatik bir tavır benimseyeceklerini belirterek ana gayelerinin bir sonraki seçimde CDU’yu geçerek birinci parti hâline gelmek ve hükümeti kurma vazifesini almak olduğunu, bunun için son derece düzgün ön şartlara sahip olduklarını belirtti.

İslam ve göç aykırısı telaffuzlarıyla dikkat çeken, Ukrayna’ya yardımların durdurulmasını, Almanya’nın Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılmasını savunan AfD, Nasyonal Sosyalizm devrine ilişkin yasaklı sloganlar kullanan birtakım üyeleriyle de geçmişte sık sık gündeme gelmişti. Partinin kimi bölümleri çok sağ eğilimler nedeniyle Alman iç istihbaratının müşahedesi altında.

Doğu eyaletlerinde açık ara birinci parti oldu

Birlik partilerinin Başbakan adayı ve seçim sonuçlarına nazaran müstakbel Başbakan Merz, seçim kampanyalarının son dönemecinde göçün sınırlanması üzere AfD’nin tekelindeki hususlara yük vererek aşırı sağcı parti seçmenlerinden oy kazanmayı hedeflemiş, AfD’nin oylarını yarıya indireceğini söylemişti. Lakin seçim sonuçlarına nazaran bu amacında başarılı olamadı. AfD’nin Başbakan adayı Alice Weidel seçim gecesi yaptığı konuşmada bu duruma işaret ederek “Bizi yarıya indirmek istiyorlardı lakin tam aykırısı oldu” dedi.

AfD, eski doğu eyaletlerinde ise açık orta birinci güç oldu, Berlin eyaleti dışında neredeyse doğudaki tüm seçim bölgelerinden birinci parti olarak çıktı. Ülkenin doğusunda AfD’ye takviye yüzde 40-45 düzeylerine ulaştı, birtakım bölgelerde yüzde 50’ye yaklaştı.

İlk gaye “yangın duvarı”

Almanya genelinde ikinci parti pozisyonuna yükselen AfD’nin kurulacak koalisyonda yer alma talihi ise yok. Bunun nedeni, demokratik sistem partileri ortasında çok sağcı partiyi hükümete sokmamak ismine kararlaştırılmış dışlama siyaseti. “Yangın duvarı”adı verilen bu siyaset, daha birkaç hafta evvel CDU’nun iktidar partilerini karşısına alarak Federal Meclis’ten AfD’nin takviyesiyle geçirdiği önergeyle kıymetli bir sınamayla karşı karşıya kalmıştı. Oylama öncesinde “Ben teklifi sunarım, kimin dayanak vereceği umurumda değil” diyen CDU lideri Merz, gelen tepkiler üzerine AfD ile rastgele bir koalisyona gitmeyeceğini tekrar vurguladı. Merz seçim akşamında da AfD’nin “Ellerimizi uzattık, iş birliğine açığız” davetine “Bize istediğiniz üzere elinizi uzatabilirsiniz. Bu ülke için yanlış siyasetler izlemeyeceğiz” karşılığını verdi.

AfD Eş Genel Başkanı Tino Chrupalla da bilhassa çok sağcı partinin birinci geldiği doğu eyaletlerinde hükümetlerde yer alma beklentisini lisana getirerek “Yangın duvarı hâlâ muvaffakiyet getirir mi, CDU’nun bir defa daha düşünmesi gerek” dedi. AfD’nin başka partilerle iş birliğine ehil olduğunu belirten Chrupalla, “Doğu Almanlar, yangın duvarı istemediklerini çok açık formda söyledi. Biz yangın duvarı örmüyoruz. Yangın duvarları örenler, alevde kendileri mangal olur” tabirini kullandı.

Gözler bir sonraki seçimde

CDU’nun net tavrı nedeniyle AfD’nin en azından federal seviyede hükümette yer alması mümkün görünmüyor.

Bu nedenle parti şimdiden gözünü bir sonraki seçimlerdeki gayeye dikmiş durumda: Almanya genelinde birincilik. Eş Genel Lider Chrupalla da Weidel üzere birincilik gayesine vurgu yaparak “Programımızı geliştirmeye devam edeceğiz, profesyonelleşeceğiz ve bir sonraki seçimlerde yüzde 5-6 daha fazla oy alacağız” dedi.

ABD’nin açık desteği

AfD’nin yükselişinde dikkat alımlı bir durum da Almanya’da bir partinin hem ABD’nin hem de Rusya’nın dayanağına sahip olması. ABD’de Trump idaresinin önde gelen isimlerinin kampanya periyodunda açık açık AfD’ye dayanak vermesi tartışmalara yol açmıştı.

Trump’ın en yakın etrafındaki isimlerden teknoloji milyarderi Elon Musk, sahibi olduğu toplumsal medya platformu X’ten seçim kampanyaları devrinde AfD’nin Başbakan adayı Alice Weidel ile canlı yayın yapmış, partinin kongresine imajlı bağlanarak konuşmuş, “Almanya’yı yalnızca AfD kurtarabilir” paylaşımıyla dikkat çekmişti. Lider Yardımcısı JD Vance de Münih Güvenlik Konferansı için geldiği Münih kentinde Weidel ile bir görüşme yapmış, CDU’ya “yangın duvarını yıkma” davetinde bulunmuştu.

Rusya’nın takviyesi bu kadar açık olmasa da Alman güvenlik ve istihbarat üniteleri Moskova’nın AfD lehinde bilhassa toplumsal medya platformları üzerinden ağır kampanyalar yürüttüğü ve bu cins kampanyaları desteklediğinden şüpheleniyor.

DW/BK,CÖ

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?

Almanya’da AfD’nin yeni hedefi birinci parti olmak

Bunlarda İlginizi Çekebilir