Fidan ile Lavrov’dan Ukrayna için müzakere çağrısı

Ukrayna Savaşı’nın üçüncü yıldönümünde Ankara’ya gelen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov bu savaşın ortaya çıkma sebepleri ortadan kaldırılmadan kalıcı barışa ulaşmanın mümkün olmayacağını söyledi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise Türkiye olarak barışa her türlü katkıyı vermeye hazır olduklarını kaydetti.

Fidan ile Lavrov görüşmelerin akabinde düzenlenen ortak basın toplantısında başta Ukrayna’daki savaş ve bugünlerde gündeme gelen barış müzakereleri ihtimali olmak üzere iki ülkeyi ilgilendiren farklı mevzulara dair açıklamalarda bulundu ve soruları yanıtladı.

Lavrov: Ukrayna’nın NATO’ya girmemesi olmazsa olmazımız

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ortak basın toplantısında Fidan ile görüşmede Ukrayna’daki durumu ele aldıklarını belirterek, savaşın başından beri Rusya olarak durumlarını muhafazaya devam ettiklerini söyledi. Lavrov, ABD Başkanı Donald Trump’ın iktidara gelişinin akabinde ABD ile ortalarında başlayan görüşmelere atfen “Daha gerçekçi yaklaşımların ortaya çıkması bizi sevindiriyor” diye konuştu.

Türkiye’yi ABD ile yürütülen müzakerelere dair bilgilendirdiklerini belirten Lavrov, uyuşmazlık noktalarını ABD ile görüşmeye devam edeceklerini, iki ülke büyükelçiliklerinin olağan çalışmaya başlamasına yönelik ise bu hafta içinde yeni ve kapsamlı görüşmelerin yapılacağını duyurdu.

“Uzun müddetli, kalıcı bir barış olmadan; savaşın çıkış sebepleri ortadan kaldırılmadan bunun bitmesi mümkün değil” tabirlerini kullanan Lavrov, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Avrupa ülkelerini “savaşı kışkırtmakla ve daima durum değiştirmekle” suçladı.

Lavrov “Biz tavrımızı hiç değiştirmedik. Avrupa ülkelerini ise anlamak çok güç, bir öyleler bir bu türlü. Bu açıdan ABD’nin son tavrı tutarlıdır” derken, 2022 yılında İstanbul’da taraflar ortasında varılan uzlaşmada neredeyse imza kademesine gelindiğini fakat İngiltere’nin o periyottaki başbakanı Boris Johnson’un bu muahedeyi bozduğunu savundu.

“İyi niyetle yaklaşan herkesle konuşmaya ve müzakereye hazırız” diyen Lavrov, bununla birlikte bu savaşın “ancak Rusya’yı tatmin edecek bir sonuca ulaşılması durumunda” biteceğini bildirdi. Ukrayna’daki ayrılıkçı Luhansk ve Donetsk bölgelerindeki halkların referandum ile kararlarını verdiğini ve Rusya’yı seçtiklerini söyleyen Lavrov, tarafları “bu gerçekliğe hürmet duymaya” çağırdı.

Lavrov, en büyük tartışma hususlarından biri olan Ukrayna’nın NATO üyeliği hakkında ise net konuştu ve “Ukrayna’nın NATO’ya girmemesi bizim olmazsa olmaz kuralımız. Bunu Riyad’da ABD’ye de söyledik” tabirlerini kullandı. Lavrov, Kiev’in NATO’ya girmeyeceğine dair “beton” üzere sağlam bir mutabakat sağlanması gerektiğini de kaydetti.

Gündemde olan bir öbür bahis olan güvenlik garantilerinin Nisan 2022’deki İstanbul görüşmelerinin sonucunda da öngörülmüş olduğunu, Ukrayna tarafının isteğiyle ayrıntılı formda hazırlanan bu garantilere Türkiye ve Almanya üzere ülkeler ile BM’nin de dahil olduğunu söyleyen Lavrov, fakat bu uzlaşının Batı istemediği için imzalanamadığını tekrarladı.

Türkiye ve Rusya ortasında heyetler ortası görüşmeler de yapıldı.Fotoğraf: DHA

Fidan: Barış için katkı vermeye hazırız

Dışişleri Bakanı Fidan ise Rusya-Ukrayna savaşı dördüncü yılına girerken ABD tarafından savaşın müzakereler yoluyla sona erdirilmesini hedefleyen teşebbüs başlatıldığını hatırlatarak Türkiye’nin bakışını şöyle aktardı:

“Bu durum bizim savaşın başından beri izlediğimiz siyasetle örtüşmekte. ABD’nin yeni teşebbüsüne sonuç odaklı bir yaklaşım olarak büyük ehemmiyet atfetmekteyiz. Tahlile iki tarafın da katılacağı müzakerelerle ulaşılabileceğine inanıyoruz. Bu çerçevede barışın görüşmeler yoluyla tesisi için her türlü takviyesi sağlamaya hazırız. Daha evvel olduğu üzere görüşmelere mesken sahipliği yapmaya da hazırız.”

Bakan Fidan ayrıca Türkiye’nin Karadeniz’de seyrüsefer güvenliğinin sağlanması konusundaki eforlarını da sürdüreceğini belirterek, “Hayata geçirilmesi halinde bu adım kıymetli bir inanç artırıcı önlem olacaktır” dedi.

Türkiye’nin barış müzakerelerinde nasıl bir rol üstlenebileceğinin sorulması üzerine ise Fidan şunları kaydetti:

“Son günlerde Amerika ile Rusya ortasındaki görüşmelerde gündeme gelen güvenlik garantileri konusu bizim de yakından takip ettiğimiz hususlar. Prensip prestijiyle Türkiye barışa katkıda bulunacak her türlü adımı atmaya hazır. Burada nasıl bir kompozisyon ortaya çıkacak, kompozisyonunu yaptıktan sonra Sayın Cumhurbaşkanımız gerekli görüşleri aktaracaktır. Türkiye her vakit için her türlü kolaylaştırıcı rolü üstlenmeye hazırdır. Kamuoyuyla paylaşılmayanlar da var. Maksadımız bir an evvel bu yıkıcı savaşın durması.”

“BRICS için üyelik teklifi gelmedi”

Ortak basın toplantısında yöneltilen sorulardan birisi de Türkiye’nin Rusya’nın başını çektiği BRICS’e muhtemel üyeliği ile ilgili tartışmalar oldu.

Fidan, Türkiye’nin hâkim bir ülke olarak ekonomik ve siyasi iş birliğine değer verdiğini söyleyerek şöyle konuştu:

“Hemen yanı başımızda bulunan AB ile uzun yıllara dayanan bir üyelik maceramız var. Son yıllarda bir Müslüman ülkeyi kendi içine alma konusundaki isteksizliğinden kaynaklı üyelik müzakereleri donmuş durumda. Bunu kimse açıkça söylemiyor lakin vaziyet bu. Biz Avrupa ülkeleriyle olan istikrarlı münasebetlerimizi devam ettiriyoruz. Ama diğer küresel iş birliği düzeneklerini da yakından takip ediyoruz. Bunlardan biri de BRICS.”

Bununla birlikte BRICS’ın kendi kurumsallaşmasını bir noktaya taşıma ismine yeni üye alımını an prestijiyle dondurduğuna dikkat çeken Fidan, “Başka bir klasman ortaya konmuş durumda, yani bize bir üyelik teklifi gelmedi” diye konuştu.

Fidan, BRICS’in AB’nin tersine “oldukça kuşatıcı” olduğunu söyleyerek şu tabirleri kullandı:

“Her renkten, her dinden, her kültürden, her medeniyetten ülkelerin bir ortaya geldiğini görmek, Müslüman, Hristiyan, Hindu, Budist, siyah, beyaz ne kadar insan varsa, medeniyet varsa burada bir platform oluşturma çabasındalar. Umarım burada da kurumsallaşan ve kuşatıcı olan bir ekonomik yaklaşım gelişir.”

“Suriye’deki ayrılıkçı hareketlere ait misal görüşteyiz”

Fidan ile Lavrov’un görüşmelerinde Suriye’deki gelişmeler de ele alındı.

Ortak basın toplantısında soru üzerine Fidan, Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliğinin koruma edilmesi gerektiğine inançlarının tam olduğunu söyleyerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Ayrılıkçı hareketlerin önünün kesilmesi gerektiği konusunda benzeri görüşlere sahibiz. Terör örgütlerinin Suriye’de yuvalanmasına müsamaha gösterilmesi kelam konusu dahi olamaz. Milletlerarası toplumun DEAŞ ve PKK ile çaba konusunda ortak bir tavır sergilemesini bekliyoruz. Bölgemizdeki çatışmaların tahlili tarafında olumlu adımlarına atıldığı devirde Türkiye’nin güvenlik dertlerine herkesin hürmet göstermesini bekliyoruz.”

Lavrov ise birebir soru üzerine iki ülke ortasında Suriye meselesinde yürütülen iş birliği seviyesinden şad olduklarını söyleyerek, “Suriye’deki durumu olağana döndürmek için yeni gerçeklikleri göz önünde bulundurarak ortak çalışmalara ivme kazandırma konusundaki karşılıklı niyetimizi teyit ettik” karşılığını verdi.

Erdoğan Lavrov’u kabul etti

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Hakan Fidan ile görüşmesi sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildi. Beştepe’deki görüşme basına kapalı olarak gerçekleştirildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’u kabul ettiFotoğraf: DHA

Bu ortada Erdoğan, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın üçüncü yıldönümü nedeniyle, ‘Dördüncü Kırım Platformu Önderler Tepesi’ne bir görüntü bildiri gönderdi. İletisinde Erdoğan Türkiye’nin 2014 yılında Kırım’ın ilhakından bu yana milletlerarası hukukun temel unsurları doğrultusunda “Ukrayna’nın haklı davasına gereken desteği” verdiğini belirterek, şunları kaydetti:

“Bundan üç sene evvel çatışmalar başladığında savaşa karşı olduğumuzu nasıl ilan ettiysek, bugün de savaşın müzakereler vasıtasıyla sonlandırılması için her türlü uğraşı göstermeye kararlıyız. Bunu yaparken, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığına olan güçlü takviyemizi sürdürüyoruz.”