Suriye’de Ulusal Diyalog Konferansı düzenleniyor

Suriye’de yarın düzenlenecek ve bir gün sürecek Ulusal Diyalog Konferansı için iştirakçilere davetiyelerin gönderilmesine başlandı. Beşar Esad sonrası ülkede yeni siyasi sisteme geçişin ele alınacağı konferansın hazırlıklarının aceleye getirilmesi ise tenkit konusu ediliyor.

Ulusal Diyalog Konferansı Hazırlık Komitesi’nin yaptığı açıklamaya nazaran konferansta anayasa bildirgesinin şekillenmesine yardımcı olacak tavsiyeler ele alınacak. Kelam konusu bildirge Suriye’nin yeni hükümet sisteminin asıllarını ortaya koyacak. Konferansta ayrıyeten geçiş sürecindeki adalet sistemi, yeni iktisat çerçeve ve kurumsal ıslahat planı da ele alınacak.

Ulusal Diyalog Konferansı Hazırlık Komitesi Sözcüsü Hasan Dığeym sunulacak tekliflerin 1 Mart’ta Suriye’de gücü eline alacak olan süreksiz hükümet tarafından değerlendirileceğini belirtti.

Konferans Arap ve Batı ülkeleri tarafından yakından izlenecek. Birçok ülke HTŞ ile yaptığı görüşmelerde Suriye ile münasebetlerin olağanlaşması için siyasi sürece etnik ve dini kümelerin dahil edilmesini kaide koşmuştu.

Ulusal Diyalog Konferansı Hazırlık Komitesi yedi üyeden oluşuyor. Üyelerden beşininHeyet Tahrir Şam’ın üyesi ya da kümeye yakın bireyler olduğu belirtiliyor. Komitede Suriye’nin kıymetli azınlıkları ortasında olan Dürzi ya da Alevi topluluğundan üye bulunmuyor. Dığeym’in verdiği bilgiye nazaran konferansa 4 bin kişinin katılması bekleniyor.

Konferansın Esad ailesinin onlarca yıl süren otokratik yönetiminden sonra değerli bir değişimi söz ettiği kaydediliyor. Komitenin Sünni Müslüman olmayan Hrıstiyan üyesi Hind Kabavat “Bu gerçek demokrasi. Ne istediklerini topluyoruz, tüm müşahedelerini, tüm yorumlarını, bunları bir ortaya getiriyoruz ve bu tartışmaya temel oluşturacak” dedi. Kabavat “Bu halkın, halk tarafından halk için yürüttüğü bir süreç” sözlerini kullandı.

Suriye’de bir YPG savaşçısıFotoğraf: Baderkhan Ahmad/AP/dpa/picture alliance

Suriye’deki Kürtler davet edilmedi

Ancak konferansın aceleye getirildiği kanaatinde olanlar da var. Düzenlenmesinden iki gün evvel duyurulan konferansa uzun müddettir yurtdışında yaşayan birtakım Suriyeli muhalifler katılamamaktan şikayetçi. Ayrıyeten Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk İdaresi ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) konferansa davet edilmedi. Suriye Demokratik Güçleri Sözcüsü Ferhad Şami ile Kuzey ve Doğu Suriye Demokratik Özerk İdaresi Yürütme Konseyi Eş Başkanı PYD’li İlham Ahmed Reuters’e yaptıkları açıklamada hiçbir üyelerinin konferansa davet edilmediğini belirtti.

Dürzi azınlığın yaşadığı Suveyda’ya 24 davet gönderildi. Fakat Suriyeli Dürzi topluluğunun ruhani lideri Şeyh Hikmet el Hicri Reuters’e hayal kırıklığını söz eden açıklamalarda bulundu. El Hicri “Şu ana kadar, tüm görüşlere hürmet duyuyoruz, fakat ülkeyi yönetme yahut bir devleti yanlışsız halde şekillendirme yeteneği görmedik” dedi. El Hicri “İşlerin daha güzel organize edileceğini yahut geçiş sürecinin sonunda sonunda âlâ şeylerin olacağını ümit ederek devam ediyoruz” tabirlerini kullandı.

El Hicri süreci garantiye almak, güçler ayrılığına ve hukukun üstünlüğüne dayalı, sivil bir devletin ortaya çıkması için milletlerarası kurumların sürece müdahil olması gerektiğini savunuyor. Birleşmiş Milletler’in konferansın düzenlenmesine yardımcı olma tarafındaki teklifleri ise HTŞ tarafından kabul görmedi.

DW, Reuters, AP/EC, JD