Trump “taraflı” gördüğü medyayı susturmaya çalışıyor

ABD’de misyona geldiğinden beri medyayı amaç alan Lider Donald Trump artık de Ulusal Kamu Radyosu (NPR) ve Kamu Yayın Servisi’ne (PBS) yönelik federal fonların kesilmesi için talimat verdi.

ABD Başkanı Trump, söz konusu kesinti için imzaladığı Başkanlık Kararnamesi’nde, “Kamu Yayıncılığı Kurumu (CPB) aracılığıyla vatandaşların vergileriyle oluşturulan fondan” faydalanan NPR ve PBS’in “taraflı” olduğunu savundu. Trump, “Bu nedenle CPB İdare Şurası’na ve ilgili tüm idari departman ve kurumlara, NPR ve PBS’e yönelik fonları kesmeleri için talimat verdim” dedi.

“Bu kurumların hiçbiri, vergisini ödeyen vatandaşlara, yeni olayların dürüst, gerçek ve tarafsız fotoğrafını sunmuyor” tabirini kullanan Trump, CPB idaresinin NPR ve PBS’e yönelik mevcut fonları kanunların müsaade verdiği azami oranda keseceğini, gelecekte ise hiçbir fon sağlamayacağını belirtti.

Fotoğraf: Saul Loeb/AFP/Getty Images

ABD’de NPR ve PBS’e yönelik finanmanın yalnızca bir kısmı vatandaşların vergileriyle sağlanıyor. Bu kurumların mali kaynağını büyük oranda özel bağışlar oluşturuyor.

NPR Yöneticisi Katherine Maher geçen Mart ayında yaptığı açıklamada, bu radyo kanalının 2025 yılında CPB’den 120 milyon dolar alacağını söylemişti. Maher, bunun NPR’in bütçesinin yüzde 5’inin altında olduğunu belirtmişti.

Yapılan iddialara nazaran, ABD’de her hafta 40 milyonu aşkın kişi kamu radyosu NPR’i dinliyor, her ay 36 milyon kişi ise PBS ağından bir lokal televizyon kanalını izliyor. NPR’nin internet sitesindeki bilgiye nazaran, bu kurumun 900’ü aşkın çalışanı bulunuyor. PBS’in çalışan sayısına dair resmi bir bilgi bulunmuyor. Lakin 2022 yılı sonunda bu kurumda 550’den fazla çalışan olduğuna dair bir haber yayımlanmıştı.

Fotoğraf: Dado Ruvic/REUTERS

CPB ile Beyaz Saray davalık

CPB, beş yönetim kurulu üyesinden üçünü misyondan almak için teşebbüste bulunan Beyaz Saray’a hafta başında dava açmıştı. ABD’de 1967 yılında Kongre kararıyla kurulan CPB, bin 500’ü aşkın kamu radyosu ve televizyon kanalına fon sağlıyor.

Trump, “halk düşmanı” olarak tanımladığı ana akım medyanın büyük kısmına uzun müddettir savaş açmış durumda. Lakin muhafazakâr çizgideki haber kanalı Fox News üzere istisnalar da mevcut. Bu kanalın kimi sunucuları, Trump idaresinde değerli roller de üstlendi.

Paris merkezli Hudut Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü bugün 2025 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi ile birlikte yayımladığı değerlendirmede, ABD’de Trump devrinde basın özgürlüğü açısından “endişe verici bir kötüleşme” kaydedildiği belirtildi.

Amerika’nın Sesi 15 Mart’tan beri sessiz

Yayınlarını beğenmediği kurumlara karşı federal fonu koz olarak kullanan Trump daha evvel de birçok medya kuruluşu için benzeri kararlar aldı.

Trump idaresi, son birkaç ayda üst üste aldığı kararlarla Voice of America (Amerika’nın Sesi-VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL), Radio Free Asia ve Middle East Broadcasting Networks (MBN) üzere yayınları ABD hükümeti tarafından finanse edilen kurumları kapatmaya çalıştı.

Ancak geçen ay bir federal yargıç, Trump idaresinin Amerika’nın Sesi’nin faaliyetlerini sonlandırma teşebbüsünün hukuksuz olduğuna hükmetti.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi propagandasına karşı çaba hedefiyle kurulan Amerika’nın Sesi, ortalarında Türkçe’nin de bulunduğu 48 lisanda yayın yapıyordu. VOA Türkçe dâhil kurumun tüm lisanlardaki haber siteleri 15 Mart’tan bu yana güncellenmiyor. Televizyon ve radyo kanallarında da yayınlar ya büsbütün durdu ya da yalnızca müzik yayınına geçildi.

DW,AFP,Reuters/CÖ,JD