AP’den Türkiye’ye sert mesaj: Kriterler müzakere edilemez

Avrupa Parlamentosu (AP), Türkiye ile AB ortasındaki üyelik müzakerelerine tekrar başlanmasına yönelik vetosunu devam ettiren kararı büyük oy çoğunluğuyla kabul etti. AP Genel Konseyi’nde 367 kabul, 74 ret ve 188 çekimser oyla kabul edilen 2023-2024 Türkiye Raporu’nda, Türkiye’nin artan jeopolitik ve stratejik değerinin demokrasideki gerilemeyi telafi edemeyeceği belirtilerek “Üyelik kriterleri müzakere edilemez” vurgusu yapıldı.

Raporda, “Türk toplumunun geniş kesitlerindeki demokratik ve Avrupa yanlısı tavra karşın mevcut şartlarda Türkiye’nin AB’ye iştirak süreci tekrar başlatılamaz” deniliyor, Türk hükümeti, AB kurumları ve AB’ye üye ülkeler Türkiye ile “iklim müdafaa, güç güvenliği, terörle çaba ve bölgesel istikrara özel vurgu yapılarak daha yakın, daha dinamik ve stratejik bir paydaşlık tarafında çalışmaya” çağırılıyor.

AP milletvekilleri, “Türk toplumunun çoğunluğunun, bilhassa de Türk gençleri ortasındaki çoğunluğun Avrupa yanlısı ve demokratik tavırlarının, askıya alınmış olsa da Türkiye’nin iştirak sürecini canlı tutmak için kıymetli bir neden olduğunu” belirtti.

İmamoğlu eleştirisi

Türkiye’de demokratik standartlarda gerilemenin devam etmesi ve eleştirel seslere yönelik ağır baskıdan derin tasa duyulduğuna yer verilen karar metninde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasına reaksiyon olarak düzenlenen “barışçı protesto şovlarına yönelik sert müdahale ve ispattan mahrum çarçabuk yapılan toplu yargılamalarla yüzlerce protestocunun tutuklanması” kınandı.

AP milletvekilleri, “İmamoğlu’na yönelik hücumları, legal bir rakibin gelecek seçimlere katılmasını tedbire girişimi” olarak değerlendirdiklerini belirterek bu çeşit hareketlerle mevcut Türk yetkililerin ülkeyi “tamamen otoriter bir modele gerçek sürüklemeye devam ettiklerini” kaydetti.

AP kararında İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasına da reaksiyon gösterildiFotoğraf: Kemal Aslan/Depo Photos/abaca/picture alliance

AB üyelik kriterlerinin mutlaklığına vurgu

Raporda, “AB üyeliği, demokrasiyi garanti altına alan istikrarlı kurumlar, hukukun üstünlüğü, insan hakları, azınlıklara hürmet ve azınlıkların korunması, uygun komşuluk bağları, memleketler arası hukuka riayet ile AB’nin ortak dış ve güvenlik siyasetleriyle ahenk üzere kriterlerin yerine getirilmesine tabidir. Bunlar kesin kriterlerdir, eylemsel stratejik mülahaza ya da müzakerelere bahis olacak konular değildir” tabirlerine yer verildi.

AP milletvekilleri, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2020 yılı Kasım ayında Kuzey Kıbrıs’taki Kapalı Maraş’a yaptığı ziyareti de “AB üyesi Kıbrıs Cumhuriyeti’nin işgal altındaki bölgelerine yaptığı yasa dışı ziyaret” diye nitelendirerek kınadı.

Ortak çıkar alanlarında iş birliğinin derinleştirilmesi çağrısı

Raporda, AP milletvekillerinin, Türkiye’nin artan stratejik ve jeopolitik kıymetini, Karadeniz, Ukrayna ve Ortadoğu üzere memleketler arası güvenlik için kritik ehemmiyetteki bölgelerde artan varlık ve nüfuzunu takdir ettikleri belirtilerek ortak çıkar alanlarında iş birliğinin derinleştirilmesi daveti yapıldı.

Raporda, “Türkiye stratejik bir partner ve NATO müttefikidir. Tıpkı vakitte AB’nin güvenlik, ticaret, iktisat ve göç alanlarında yakın alakalar içinde bulunduğu bir ülkedir. Bu nedenle yapan bir diyaloğun sürdürülmesi ve ortak stratejik çıkar alanlarında iş birliğinin derinleştirilmesi önemlidir” denildi.

AP Türkiye Raportörü Nacho Sanchez Amor da “Türk yetkililerden daima olarak AB üyeliği gayesine bağlı olduklarını, güvenlik ve jeopolitik nedenlerle iştirak sürecini yine canlandırmanın ne kadar değerli olduğunu duyuyoruz. Ancak bir şeyi yanlış anlıyorlar. AB’ye üyelik demokrasiden geçer ve tam otoriter modele gerçek ne kadar ilerlerlerse, ki bunu son olarak Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasında gözlemledik, AB üyeliğinden de o kadar uzaklaşırlar” sözlerini kullandı.

Türk Dışişleri’nden tepki

Türk Dışişleri Bakanlığı’ndan AP’nin raporuna tenkit geldi. Dışişleri açıklamasında “Ülkemiz aleyhine çarpıtılmış, ön yargılı ve gerçek dışı tezler içermektedir” denilen raporla ilgili “Terör örgütlerine ve Türkiye aksiliğini varoluş nedeni haline getirmiş kimi çevrelere propaganda yeri sağlayan bir kurumun, ülkemizdeki siyasi dinamikler, dış siyasetimiz ve Sayın Cumhurbaşkanımızın KKTC ziyaretine yönelik mesnetsiz değerlendirmelerini reddediyoruz” tabirlerine yer verildi.

Açıklamada, “Önümüzdeki periyotta, iştirak sürecimiz dahil, AB ile ilgilerimizin karşılıklı fayda temelinde sürdürülmesi için AP’nin üzerine düşeni yapması temel beklentimizdir” denildi.

rtr,AFP / BK,ET

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?