Gözler Cenevre görüşmelerine çevrildi

Almanya, İngiltere ve Fransa dışişleri bakanlarının bugün öğlenden sonra Cenevre’de İranlı mevkidaşlarıyla bir ortaya gelmesi planlanıyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, bu sabah İran’a, Cenevre görüşmelerine ciddiyetle katılması ve bu diplomatik tahlil fırsatını güzel kıymetlendirme davetinde bulundu.

Wadephul, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot ve İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy’yle birlikte İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile Cenevre’de yapacakları görüşme öncesinde Tahran’dan beklentileri hakkında da bilgi paylaştı.

Tahran’dan beklentiler ne?

Alman bakan, Tahran’ın görüşmelerde iyi niyet sergilemesi ve nükleer silah geliştirmekten kaçınacağını inandırıcı ve şeffaf bir formda ortaya koyması halinde Cenevre’de yapılması planlanan görüşmelerin İsrail ile İran ortasında tansiyonun azaltılmasına yardımcı olabileceğini kaydetti.

Johann WadephulFotoğraf: Katharina Kausche/dpa/picture alliance

“Bu da İran’ın nükleer silahlanmaya yol açabilecek her türlü nükleer unsur zenginleştirmesinden vazgeçmeye önemli bir halde istekli olmasını gerektirir” diyen Wadephul, bir öbür ön şartın da “İran’ın tartışmalı balistik füze programıyla ilgili soru işaretlerinin giderilmesi gerekliliği” olduğunu söz etti.

Berlin’den İsrail’e güvence

Süreci ABD ile yakın uyum halinde yürüttüklerini söyleyen Alman bakan ayrıca İsrail’e de teminat niteliğinde bir bildiri verdi. Wadephul, “Top artık İran’ın alanında ve İsrail, İsrail devletinin güvenliğini ve varlığını her vakit gözetmek ve savunmak için Federal Almanya Cumhuriyeti’ne güvenebilir” dedi.

Johann Wadephul, “Diyalog her vakit silahlı çatışmaların tırmanmasından daha iyidir” sözlerini kullanarak Cenevre’de yapılacak görüşmelerden memnuniyet duyduğunu ve ayrıyeten optimist olduğunu da kelamlarına ekledi.

ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’in İran ataklarına dahil olma konusundaki kararını iki hafta içinde vereceğini duyurması, İran ile İsrail ortasındaki ihtilafın diplomatik yolla tahlile kavuşturulması umudunu beraberinde getirdi.

Cenevre’deki görüşmelere katılacak olan İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, “İki hafta içinde bir diplomatik tahlil için fırsat penceresi var” açıklamasını yaptı.

Macron’dan İsrail’e “sivil altyapıya akınları durdur” çağrısı

Bu ortada Cenevre görüşmeleri öncesinde bir açıklama da Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan geldi.

İsrail’in hava hücumlarında çok sayıda İranlı sivil de hayatını kaybettiFotoğraf: Fatemeh Bahrami/Anadolu Agency/IMAGO

Macron, İran’ın nükleer programına ait görüşmelerin yine başlatılmasının ehemmiyetine vurgu yaparken İsrail’e İran’ın “sivil altyapısına yönelik taarruzlarını durdurma” davetinde bulundu.

Macron, İran’ın uranyum zenginleştirmeyi sıfıra indirmesi, balistik kapasitesinin sonlandırılması ve bölgeyi istikrarsızlaştıran tüm terörist kümelerin finansmanına son verilmesini içeren asıllı müzakerelere geri dönülmesine öncelik verilmesinin elzem olduğunu kaydetti.

Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christophe Lemoine da İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasını Tedbire Mutabakatı kapsamındaki yükümlülüklerine hürmet göstermesini sağlamanın tek yolunun diplomatik yol olduğunu söyledi.

Lemoine, Fransız radyosu Cnews’e verdiği demeçte “Askeri tahliller uzun vadeli tahliller değildir” dedi.

İran ne diyor?

İranlı diplomatlar Cenevre’den büyük beklentileri olmadığını söylüyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ise ülkesinin her vakit Avrupa ülkeleri ile diyaloglarının olduğunu söyledi, “Şimdi de söylecekleri bir şey varsa biz de dinleriz. Ulusumuzun haklarını korumaktan çekinmeyiz, kimseyle de görüşmekten kaçmıyoruz” diye konuştu.

İran Dışişleri Bakanı Abbas ArakçiFotoğraf: Vladimir Gerdo/TASS/dpa/picture alliance

Bununla birlikte İranlı bakan, “İsrail saldırganlığı son buluna kadar ABD ile müzakerelere yer olmadığını vurguladı, ABD’nin İsrail’in müttefiki olduğunu belirterek bu ülkeyle görüşmeleri prensip olarak reddettiklerini kaydetti.

Reuters,AFP,AP,dpa / DA,ET