İsrail: İran’ın nükleer programı iki yıl geriye gitti

İsrail, 13 Haziran’dan bu yana devam eden hücumları ile İran’ın nükleer programını en az iki yıl geriye ittiğini tez etti. Alman Bild gazetesine röportaj veren İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, “Yaptığımız değerlendirmelerimize nazaran onların bir nükleer bombaya sahip olma mümkünlüğünü en az iki yahut üç yıl geciktirdik” dedi.

Saldırıların devam edeceğini de belirten Saar, “Bu tehdidi ortadan kaldırmak için elimizden gelen her şeyi yapacağız” sözünü kullandı.

İsrail idaresi, çatışmaların başlamasından evvel İran’ın yalnızca haftalar içinde bir nükleer silah geliştirebilecek kapasiteye eriştiğini savunuyordu. Tahran idaresi ise nükleer silah yapmak istedikleri savını yalanlıyor.

Gideon SaarFotoğraf: Emmanuel Dunand/Pool Photo/AP/picture alliance

Uluslararası Atom Gücü Ajansı’na (UAEA) nazaran İran, nükleer silah sahibi olmayan ülkeler ortasında yüzde 60 zenginleştirilmiş uranyuma sahip tek ülke. Zenginleştirilmiş uranyum nükleer bomba imalinde kullanılıyor. Lakin UAEA, İran’ın bir nükleer savaş başlığı üretmek için gerekli tüm bileşenlere sahip olduğuna dair ispat bulunmadığını da belirtiyor.

Amerikan CNN televizyonuna konuşan UAEA Başkanı Rafael Grossi, İran’ın ne kadar müddette nükleer bomba geliştirebileceğine dair kestirimlerin “tamamen spekülasyon” olduğunu lisana getirdi.

İsrail uçakları İsfahan’ı bombaladı

Bu ortada İsrail savaş uçakları Cumartesi sabahı erken saatlerde, başşehir Tahran’ın yaklaşık 400 kilometre güneyindeki İsfahan’da bulunan bir nükleer tesisi bombaladı. İranlı haber ajansı Fars, taarruz sonrası rastgele bir tehlikeli husus sızıntısı yaşanmadığını ve bölge halkı için tehdit bulunmadığını bildirdi.

İsrail ikinci haftasına giren savaşta Natanz, İsfahan, Arak ve Tahran’daki nükleer tesislere akınlar düzenledi. Muhtemel maksatlar ortasında İran’ın Kum kenti yakınlarında, yer altında bulunan Fordo uranyum zenginleştirme tesisi de gösteriliyor. Lakin bu tesise yönelik bir taarruzda sırf Amerikan ordusunun envanterinde bulunan bombardıman uçakları ve sığınak delici bombalar kullanılabileceği belirtiliyor. ABD Başkanı Donald Trump böylesi bir operasyon için savaşa girip girmeyeceğine “iki hafta içinde karar vereceğini” söylemişti.

Bu mühlet içinde İran’ı nükleer programından büsbütün vazgeçirmeye yönelik diplomatik teşebbüsler ise sürüyor. Tahran “İsrail akınları devam ederken masaya oturmanın anlamsız olduğunu” savunurken Trump İsrail’in müzakereler için savaşa orta vermesini beklemediğini söz ederek “Eğer birisi kazanıyorsa bu türlü bir şeyi yapmak biraz daha zor” dedi.

Nükleer sızıntı tehlikesi var mı?

Liverpool Üniversitesi’nde radyasyon ve nükleer alanında uzman olan Profesör Peter Bryant haber ajansı Reuters‘a verdiği demeçte, şu ana kadar İran’a yönelik İsrail hücumları nedeniyle radyoaktif serpintiden çok tasa etmediğini aktardı. Bryant, Arak tesisinin şimdi faaliyete geçmediğine, Natanz tesisinin ise yer altında bulunduğuna dikkat çekti.

Leicester Üniversitesi Sivil Güvenlik ve Emniyet Ünitesi Yöneticisi Dr. Simon Bennett de yer altı tesislerine yönelik ataklarda çevresel risklerin minimal olduğunu belirterek “Nükleer hususlar muhtemelen binlerce tonluk beton, toprak ve kaya kütlesi içinde gömülü kalır” bilgisini paylaştı.

AFP,Reuters / MUK,ET

DW Türkçe’ye nasıl manisiz erişebilirim?