Çin’den ABD’ye uyarı ve “göz hizasında diyalog” çağrısı
Çin, ABD ile ekonomik ve ticari ilgiler hakkında yayımladığı yeni siyaset dokümanında, Trump idaresini “Ticaret savaşlarının kazananı olmaz ve korumacılık çıkmaz bir sokağa sürükler” kelamlarıyla uyardı, Washington’a “göz hizasında diyalog” daveti yaptı.
Çin Devlet Kurulu Enformasyon Ofisi bugün Pekin idaresinin ABD ile ekonomik ve ticari ilgilerde yaşanan gelişmelere ait tavrına dair yaklaşık 47 sayfalık siyaset evrakını (white paper) yayımladı.
Pekin’in yeni siyaset evrakında ABD’nin 2018’de ticari sürtüşmelerin başlamasından bu yana Çin ihracatına 500 milyar doları aşan meblağda gümrük vergisi uyguladığına dikkat çekiliyor, “ABD daima olarak Çin’i denetim altına almaya ve baskı altında tutmaya yönelik siyasetler uyguladı” deniliyor.
Kısa bir mühlet evvel ABD’nin fentanil sıkıntısını mazeret ederek Çin eserlerine ek gümrük vergileri getirdiğine vurgu yapılan dokümanda, Çin-ABD bağlantılarına ait kapsamlı data ve tahliller paylaşılıyor.
ABD’ye “ciddi sonuçlar doğurur” uyarısı
Trump idaresinin “Önce Amerika” söylemi doğrultusunda izlediği siyasetlerin eleştirildiği siyaset evrakında, ABD’nin kendisini memleketler arası siyasetten soyutlamaya dönük adımları ve zorlayıcı tavrının “piyasa iktisadı ve çok taraflılık unsurlarına aykırı düştüğü” vurgulanıyor, Amerikan kısıtlayıcı önlemlerinin global tedarik ve sanayi zincirlerini bozduğu, özgür ticaret kurallarını baltaladığı, birçok ülkenin ekonomik kalkınmasını da engellediği belirtiliyor.
Çin ile ABD ortasında gümrük vergileri nedeniyle tansiyon tırmanıyor.Fotoğraf: daniel0Z/Zoonar/picture alliance
Belgede Washington’un bu siyasetlerinin Çin-ABD ekonomik ve ticari bağlantılarında de “ciddi sonuçlar doğuracağına” dikkat çekilirken bunların hem Amerikan halkının hem de başka ülkelerin refahına ziyan verdiği, ekonomik globalleşmeyi olumsuz etkilediği kaydediliyor.
Çin’in ulusal çıkarlarını savunmak için ABD’nin atılımlarına güçlü karşı önlemlerle karşılık vermek zorunda kaldığı, buna rağmen ikili ekonomik ve ticari alakaları istikrara kavuşturmak için ABD tarafıyla birçok kere istişarelerde bulunarak uyuşmazlıkları diyalog ve istişare yoluyla çözme kararlılığın sürdürüldüğü vurgulanıyor.
“Ticaret savaşlarının kazanını olmaz” mesajı
Çin’in siyaset evrakının sonuç kısmında “Ticaret savaşlarının kazananı olmaz ve korumacılık çıkmaz bir sokağa sürükler” ihtarına yer verilerek, ABD’ye müzakere masasına oturulması gerektiği bildirisi veriliyor.
“Tarih bize Çin ve ABD ortasındaki işbirliğinin karşılıklı olarak büyük yarar sağladığını, çatışmanın ise her iki tarafa da ziyandan öteki bir şey getirmeyeceğini söylemektedir. Çin-ABD işbirliğinin güçlendirilmesi tüm dünyanın beklentileriyle uyumludur” tabirlerine vurgu yapan Çin, global pazarlar adil, şeffaf ve kurallara dayalı olduğu takdirde global iktisadın daha süratli büyüyeceğine, bunun da Çin-ABD işbirliği olmaksızın sağlanamayacağına vurgu yapılıyor.
Çözüm için “aynı göz hizasında diyalog” önerisi
Çin’in siyaset belgesinde, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile ABD Lideri Donald Trump’ın yılın başında yaptıkları telefon görüşmesine atıf yapılarak, “ABD’nin, iki devlet liderinin telefon görüşmesinde işaret ettikleri tarafa gerçek ilerlemek için Çin ile güçlerini birleştirmesi beklenmektedir” deniliyor.
Uzmanlar, Trump’ın başlattığı ticaret savaşlarının Amerikan iktisadını de olumsuz etkileyeceğine dikkat çekiyor. Fotoğraf: Charly Triballeau/AFP
Karşılıklı hürmet, barış içinde bir ortada yaşama ve kazan-kazana dayalı işbirliği unsurlarına riayet edilmesi gerektiğine vurgu yapan Çin, iki tarafın birebir göz hizasında diyalog ve istişare yoluyla kaygılarını ele alabileceklerine dikkat çekiyor, bu yolla “ikili ekonomik ve ticari münasebetlerde birlikte sağlıklı, istikrarlı ve sürdürülebilir gelişme sağlanabileceği” kaydediliyor.
Trump “Can atıyorlar” demişti
ABD Başkanı Donald Trump’ın onlarca ülkeye yönelik ek gümrük vergileri Çarşamba günü yürürlüğe girdi.
ABD’nin en büyük ekonomik rakibi ve tıpkı vakitte değerli bir ticaret ortağı olan Çin’in eserlerine uygulanan gümrük vergisi yüzde 104 üzere yüksek bir orana ulaştı.
Pekin’in bir muahede yapmayı çok istediğini ileri süren Trump “Çin bir muahedeye varmayı çok istiyor fakat nereden başlayacaklarını bilmiyorlar. Bizi aramalarını bekliyoruz. Bu olacak!” dedi.
Trump, Cumhuriyetçilerle bir ortaya geldiği bir yemekte ülkelerin bir muahede yapmaya “can attığını” söylerken, “Size söylüyorum, bu ülkeler bizi arıyorlar, kıçımı öpüyorlar. Bir mutabakat yapmak için can atıyorlar. ‘Lütfen, lütfen efendim bir muahede yapalım. Her şeyi yaparım. Her şeyi yaparım efendim’ diyerek” sözlerini kullandı.
Trump, şirketleri ABD’ye taşınmaya zorlayarak ülkesinin kaybolan üretim üssünü tekrar canlandıracağına inanıyor. Fakat birçok iş dünyası uzmanı ve ekonomist bunun süratli bir biçimde gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini sorguluyor ve vergilerin enflasyonu artıracağı ihtarında bulunuyor.
Trump Salı günü ABD’nin gümrük vergilerinden “günde 2 milyar dolar kazandığını” söyledi.
DW/ DA, EC
