Gözler ABD-İran nükleer müzakerelerine çevrildi

ABD ve İsrail’in İran’a askeri müdahale hazırlığı yaptıklarına dair haberlerin gündeme damgasını vurduğu bir devirde Lider Donald Trump’ın yaptığı “İran ile müzakerelere başlıyoruz” açıklaması geniş yankı buldu.

Beyaz Saray’daki Oval Ofis’te dün İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’yu ağırlayan Trump, İran ile nükleer programıyla ilgili olarak “doğrudan” ve “üst düzey” görüşmelere başlayacaklarını ilan etti.

Tahran idaresi ile bir uzlaşmaya varma konusunda umutlu olduğunu belirten Donald Trump, müzakerelerin sonuçsuz kalması halinde ise İran’ın “muazzam bir tehlike” ile karşı karşıya kalacağını söyledi.

ABD Başkanı Donald Trump açıklamasında şu sözlere yer verdi:

“Bunu söylemekten nefret ediyorum ancak muazzam bir tehlike ile karşı karşıya kalacaklar, zira İran nükleer silahlara sahip olamaz ve görüşmeler başarısız olursa işte o vakit bu İran için çok makûs bir gün olacak.”

Trump’ın milletlerarası haber ajanslarının son dakika geçtiği ve memleketler arası siyaset sahnesinde merak uyandıran açıklaması ile ilgili olarak Tahran’dan da bir açıklama geldi.

İran: Top Amerika’nın sahasında

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, görüşmelerin başlayacağını doğruladı fakat görüşmelerin direkt değil, dolaylı olacağını söyledi.

12 Nisan Cumartesi günü Umman’da arabulucular aracılığıyla yapılacak görüşmelere kendisinin katılacağını açıklayan Arakçi, ABD’yi ise Trump’ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un temsil edeceği bilgisini paylaştı.

Arakçi, görüşmelerin hem bir fırsat, hem de bir test olduğu istikametindeki değerlendirmesini paylaşırken “Top Amerika’nın sahasında” dedi.

Çin’den Trump’a çağrı

Çin’den de ABD-İran müzakerelerine ait dikkat çeken bir açıklama geldi.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Jian, bugün yaptığı açıklamada “İran nükleer sorununa ait kapsamlı muahededen tek taraflı olarak çekilen ve mevcut noktaya gelinmesine sebep olan ülke olarak ABD siyasi samimiyet göstermeli, karşılıklı hürmete riayet etmeli” dedi.

Çin dışişleri sözcüsü ayrıyeten Washington’un diyalog ve istişareler yürütülürken “aşırı baskı uygulamak için güç kullanma biçimindeki yanılgılı tavrına son vermesi gerektiğine” de vurgu yaptı.

Lin Jian, Çin’in ilgili tüm taraflarla irtibatını sürdüreceğini, barış ve diyaloğu etkin bir formda teşvik edeceğini, en kısa vakitte bir diplomatik tahlil sağlanmasına katkıda bulunmak için de gerekli adımları atacağını kelamlarına ekledi.

Kremlin’den de takviye açıklaması geldi

Gelişmelere ait bir açıklama da Rusya’dan geldi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, ABD ile İran ortasında siyasi ve diplomatik tahlilden yana olduklarını söyledi.

Peskov, Rusya’nın taraflar ortasında hem direkt hem dolaylı görüşmeleri desteklediğini vurguladı, bunun taraflar ortasında tansiyonun düşürülmesine katkı sağlayacağını kaydetti.

İran ile Rusya son yıllarda diplomatik ve askeri bağlarını derinleştirdi. Ve Moskova bir müddet evvel ABD ile İran ortasındaki görüşmeleri kolaylaştırmaya dayanak verme teklifini gündeme taşımıştı.

Bu ortada Rusya, Çin ve İran’ın bugün Moskova’da İran’ın nükleer sorunları hakkında istişarelerde bulunacağı açıklandı.

Bu noktaya nasıl gelindi?

Donald Trump, 2018’de İran ile nükleer muahededen ABD’yi tek taraflı çekmişti.

İkinci defa lider seçildikten sonra Trump, İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’e Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arabuluculuğunda bir mektup gönderdi. Mart ayında iletilen mektupta Trump’ın Tahran’a “müzakere et yoksa askeri müdahaleye maksat olursun” tehdidinde bulunduğu açıklandı.

Trump’ın direkt müzakere teklifini reddeden İran, “Bu manasız” açıklamasını yapmıştı.

Bunun üzerine İsrail’in, ABD’nin dayanağı ile İran’ın nükleer tesislerini vurmaya hazırlandığı, bölge ülkeleriyle bu hazırlıklar kapsamında görüşmeler yürütüldüğü argümanları gündeme taşındı. İran ise bölge ülkelerini mümkün bir ABD-İsrail askeri müdahalesine takviye vermeleri halinde kendilerini amaç alabilecekleri konusunda uyardı.

Tırmanan tansiyon bölgede yeni bir savaş kaygısını artırırken İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan ABD ile direkt müzakereleri kabul etmeyeceklerine, fakat dolaylı görüşmelerin yapılabileceğine dikkat çektiği bir açıklama yaptı.

Pezeşkiyan ayrıyeten İran’ın müzakerelere karşı olmadığını lakin ABD’nin öncelikle geçmişteki “hatalı davranışlarını” düzeltmesi ve “yeni bir itimat tabanı yaratması” gerektiğini söyledi.

Cumartesi günü yapılacak görüşmeler, İran’ın önemli bir ekonomik krizle boğuştuğu bir devirde gerçekleşecek. Gaye olduğu memleketler arası yaptırımlar İran’ın iktisadına darbe indirdi.

Reuters, AFP, dpa / DA, EC

Gözler ABD-İran nükleer müzakerelerine çevrildi

Benzer İçerikler