İsrail-İran savaşı: Şimdiye kadar neler yaşandı?

İsrail geçen Cuma gecesi İran’ın stratejik açıdan kritik noktalarını amaç aldığı geniş çaplı bir akın başlattı. Netanyahu hükümeti, bu operasyona münasebet olarak Tahran’ın nükleer programını gösteriyor. İran ise bunu savaş ilanı olarak nitelendirerek İsrail’e yönelik misilleme hücumları başlattı.

Böylece iki ülke ortasında şimdiye dek görülen en ağır karşılıklı taarruz süreci başlamış oldu.

Peki, şimdiye kadar İsrail hangi kritik noktaları maksat aldı ve neler yaşandı?

Nükleer tesisler bombalandı

İsrail Cuma gününde bu yana İran’da çok sayıda nükleer tesisi vurdu. Milletlerarası Atom Gücü Ajansı’na nazaran Tahran, Natanz ve Fordo’da yer üstü uranyum zenginleştirme tesislerine yapılan atakların yanı sıra İsfahan’daki uranyum dönüştürme tesisinde de hasar oluştuğunu bildirdi.

Uydu imgelerini tahlil eden Milletlerarası Bilim ve Milletlerarası Güvenlik Enstitüsü, Natanz’daki tesisin yer üstü güç altyapısında geniş çaplı hasar meydana geldiğini bildirdi. Enstitü, elektrik kesintisinin uranyum zenginleştirme için kullanılan santrifüjlerin bulunduğu yer altı kısmında de önemli hasara yol açabileceğine dikkat çekerek bu durumun tesisin “en azından şimdilik”devre dışı kalmasına neden olmuş olabileceğini kaydetti.

Uranyum zenginleştirme yıllardır İran’la yaşanan nükleer ihtilafın merkezinde yer alıyor. Zenginleştirilmiş uranyum sivil maksatlarla kullanılabildiği üzere, atom bombası üretiminde da kullanılabiliyor. Belirleyici olan ise bölünebilir izotop U2352’nin zenginleştirme oranı.

Tahran’da bir gecede 80 maksat vuruldu

İsrail ordusu, onlarca roketatar ve hava savunma mevzisine yönelik ataklarla İran’ın batısında Tahran’a kadar olan bölgedeki hava savunmasını etkisiz hale getirdiğini ve böylelikle tam bir “hareket serbestisi”elde ettiiğini bildirdi. Sadece Cumartesiyi Pazara bağlayan gece İsrail, Tahran’da 80’den fazla amacı vurduğunu kaydetti.

Pazar günü, İsrail ordusu mühimmat üretim tesislerinin yakınlarında yaşayan sivillere inançlı yerlere gitmeleri davetinde bulunurken İranlı yetkililer halka yönelik olarak cami, metro istasyonları ve okulların sığınak olarak kullanılmak üzere açılacağını duyurdu.

Bat Yam’da çöken bir binada enkaz altında kalan yedi kişi kayıpFotoğraf: Ronen Zvulun/REUTERS

Öldürülen İranlı ordu mensupları ve bilim insanları

İsrail akınlarında şu ana kadar çok sayıda üst seviye İranlı ordu mensubu öldürüldü. Ölenler ortasında İran İhtilal Muhafızları Kumandanı Hüseyin Selami, Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Askeri İstihbarat Lider Yardımcısı Gulamreza Mehrabi, Askeri Operasyonlar Lider Yardımcısı Mehdi Rabbani’nin de bulunduğu açıklandı. İsrail, İhtilal Muhafızları Hava Kuvvetleri’nin neredeyse tüm komuta takımının öldürüldüğünü duyurdu.

Saldırılarda dokuz İranlı nükleer bilim insanı da hayatını kaybetti.

İsrail gayelerini genişletiyor

İsrail, İran’daki atak amaçlarını de genişletiyor. Pazar günü Tahran’da iki yakıt deposu vurulurken başşehrin kuzeybatısındaki bir yakıt deposunda yangın çıktığı bildirildi.

Taraflar ayrıca Tahran’daki savunma bakanlığı binasının da hedef alındığını teyit etti. İsrail, askeri nükleer program SPND’nin karargahını ve nükleer araştırmalarla ilgili evrakların bulunduğu bir arşivi de maksat aldığını bildirdi.

Savaşın bilançosu

İran’n Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Buyruk İrevani, Cuma günü yaptığı açıklamada İsrail’in ataklarında 78 kişinin hayatını kaybettiğini, 320 kişinin de yaralandığını bildirmişti. Bu açıklamadan bu yana İran tarafından şimdiki bir resmi bilanço açıklanmadı.

İsrail’de ise kurtarma takımlarının verdiği bilgilere nazaran Cuma gününden bu yana en az 13 kişi İran hücumlarında hayatını kaybetti, yaklaşık 380 kişi de yaralandı. Pazar günü Bat Yam kentinde çöken bir binanın enkazı altında kalan yedi kişinin de kayıp olduğu belirtildi.

AFP / SÖ,ET

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?