Lübnan’da Genelkurmay Başkanı Avn Cumhurbaşkanlığına seçildi

Lübnan’da iki yılı aşkın müddettir boşta bulunan Cumhurbaşkanlığı görevine Genelkurmay Başkanı Joseph Avn seçildi.

Avn’ın seçilmesi, mecliste yeni cumhurbaşkanı için yapılan 13’üncü oylamada gerçekleşti. Oylamanın birinci cinsinde 128 sandalyeli meclisten 71 oy alan Avn, gerekli üçte ikilik çoğunluğu elde edemedi. Yapılan ikinci oylamada Avn 99 oy alarak cumhurbaşkanlığına seçildi.

Hizbullah daha evvel, Suriye’de devrilen Beşar Esad ile yakın bağları olan Süleyman Franjiye’yi desteklemiş, fakat Franjiye dün yaptığı açıklamada adaylıktan çekildiğini ve Avn’a dayanak verdiğini bildirmişti.

Görev müddeti 2022 yılı Ekim ayında dolan evvelki Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile bir akrabalığı bulunmayan Joseph Avn, ABD ve Suudi Arabistan’ın tercih ettiği aday olarak görülüyordu.

İsrail ve Hizbullah ortasında 14 ay süren çatışmaların akabinde Kasım ayı sonunda 60 günlük bir ateşkese imza atılmıştı. İki yılı aşkın siyasi krizin akabinde Cumhurbaşkanının seçilmesi, Lübnan’ın tekrar imar için memleketler arası dayanak aradığı bir periyoda denk geldi.

Joseph Avn, mecliste yapılan oylamanın ikinci çeşidinde 128 milletvekilinden 99’unun oyunu alarak üçte ikilik çoğunluğu yakaladı.Fotoğraf: Hussein Malla/AP/picture alliance

Yeni Cumhurbaşkanı’ndan ıslahat ve yine imar sözü

Yeni Cumhurbaşkanı Avn, mecliste yaptığı konuşmada, ülkede yargı sisteminde ıslahat, yolsuzlukla çaba ve “silah taşımanın devlet inhisarına alınması” vaatlerinde bulundu.

Eski Genelkurmay Başkanı, ülke sınırlarının daha güçlü bir biçimde denetim edilmesi için güvenlik güçlerinin harekete geçirileceğini, tüm Lübnan topraklarında İsrail işgalini sona erdirmek üzere stratejik bir savunma siyaseti geliştirileceğini söyledi. İsrail, ateşkes mutabakatına karşın hala Lübnan’ın güneyindeki onlarca köyde asker bulunduruyor.

Joseph Avn konuşmasında ayrıyeten İsrail ordusunun ülkenin güney ve doğu bölgeleriyle Beyrut’un güney mahallelerinde yol açtığı tahribatı gidererek yine imar çalışması başlatacağını kaydetti.

Lübnan’ın güç paylaşımına dayalı siyasi sisteminde Cumhurbaşkanı hudutlu güce sahip. Ülkede cumhurbaşkanı Maruni Hristiyanlar, başbakan Sünniler ve meclis başkanı Şiiler arasından seçiliyor. Başbakan ve kabineyi atama ya da vazifeden alma yetkisi ise yalnızca Cumhurbaşkanı’na ilişkin. Lübnan’da son iki yıldır vazifede olan süreksiz hükümet, bir cumhurbaşkanı tarafından atanmadığı için siyasi açıdan zayıf pozisyondaydı.

2017 yılı Mart ayında Genelkurmay Başkanlığı misyonuna atanan 60 yaşındaki Avn’ın 2024 yılı Ocak ayında emekliye ayrılması gerekiyordu. Lakin misyon müddeti, Hizbullah ile İsrail ortasında patlak veren çatışmalar nedeniyle iki sefer uzatıldı.

AB, İsrail ve İran’dan kutlama mesajı

Joseph Avn’ın Cumhurbaşkanı seçilmesi milletlerarası toplumda memnuniyetle karşılandı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, X hesabından Fransızca yaptığı paylaşımda Avn’ın seçilmesini Lübnan için bir “umut” olarak nitelendirdi. Von der Leyen, “İstikrar ve ıslahatların yolu açıldı. Avrupa bu rotayı desteklemektedir” iletisini paylaştı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Avn’ın cumhurbaşkanlığına seçilmesinin ülkede ıslahatlar için bir fırsat olduğuna vurgu yaparak “Bu seçim, ıslahatın ve Lübnan’ın egemenlik ve refahının tekrar tesis edilmesinin önünü açacaktır” dedi.

İsrail’den de Lübnan’daki seçimlerle ilgili açıklama geldi. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, Avn’ı seçimden ötürü tebrik ederek “Bu seçimin Lübnan ve halkı için istikrar, daha uygun bir gelecek ve daha uygun komşuluk ilgilerine katkıda bulunmasını umuyorum” dedi.

İran’dan da Avn’a kutlama iletisi geldi. İran’ın Beyrut Büyükelçiliğinin X hesabından yapılan paylaşımda iki ülkenin ortak çıkarlarının geliştirilmesi umudu lisana getirildi. Avn’ın cumhurbaşkanlığına seçilmesi, İran dayanaklı Hizbullah ve Tahran idaresinin ülkedeki tesirinin zayıfladığı biçiminde bedellendiriliyor.

AP,dpa/BK,TY

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?