Macaristan’da LGBTQ ve Soros’a karşı anayasa değişikliği
Macaristan’da parlamento, Başbakan Viktor Orban hükümetinin sunduğu, ülkedeki LGBTQ+ bireyleri amaç alan, toplanma ve söz özgürlüğüne sınırlama getiren ve ayrıyeten vatandaşlığın askıya alınmasına imkân sağlayan anayasa değişikliklerini oyluyor.
Orban hükümetinin meclisteki üçte ikilik çoğunluğu nedeniyle kabul edilmesine kesin gözüyle bakılan değişiklikler, şimdiye kadar yapılan tartışmalı yasal değişikliklere anayasal yer hazırlama maksadını taşıyor.
Orban hükümeti, 2021 yılında çocukların korunması ismi altında çıkardığı kanunla 18 yaşın altındakilere eşcinselliğin özendirilmesi ve tasviri kapsamında televizyon, reklam, sinema ve edebiyatta çocukların erişebileceği LGBTQ+ (lezbiyen, gey, biseksüel, trans&interseks, queer ve diğerleri) içerikleri yasaklamıştı. Bu yasa, Onur Yürüyüşü etkinliklerinin yasaklanmasında da kullanmıştı. Lakin kimi hukukçular, toplanma özgürlüğünün bu formda sonlandırılmasının anayasaya karşıt olduğunu belirterek karşı çıkmıştı.
Bugün mecliste oylanan anayasa değişikliğiyle “çocukların ahlakî, bedensel ve ruhsal gelişim haklarının, hayat hakkı dışındaki başka tüm temel haklardan evvel geldiğine” vurgu yapılıyor. Böylelikle LGBTQ+ şovlarını yasaklamanın önünde tüzel pürüz kalmıyor.
Başkent Budapeşte’de düzenlenen bir Onur Yürüyüşü etkinliğiFotoğraf: Ferenc Isza/AFP
“Cinsiyet yalnızca bayan ya da erkek olabilir”
Anayasa değişikliğiyle ayrıyeten bir kişinin doğum prestijiyle sahip olduğu cinsiyetinin biyolojik bir özellik olduğu, cinsiyetin yalnızca bayan ya da erkek olabileceği ilan ediliyor. Daha evvel çıkarılan kanunla eşcinsel çiftlerin evlat edinmesi yasaklanmış, yasa metninde annenin bayan, babanın erkek olduğuna vurgu yapılmıştı.
Yapılan anayasa değişikliği, bayan ve erkek dışındaki cinsiyet kimliklerinin inkâr edilmesinin yanı sıra her iki cinsin biyolojik özelliklerine sahip bir halde doğan interseks bireylerin varlığının da göz arkası edilmesine yer hazırlıyor.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği datalarına nazaran interseks bireyler dünya nüfusunun yüzde 1,7’sini oluşturuyor.
Macar vatandaşlığı askıya alınabilecek
Diğer değişiklik ise ülke güvenliği ve egemenliğine tehdit oluşturan Macarların vatandaşlığının askıya alınmasını öngörüyor. Macaristan’da son aylarda “Orban hükümetini devirmeye, Macar siyasetini etkilemeye yönelik dış güçlere karşı ulusal egemenliği korumak adına” bir dizi yasa çıkarıldı. Lakin Orban’ın bu adımlarını, eleştirel sesleri ve muhalefeti baskı altına alma gayreti olarak eleştirenler de var. Orban, medya kuruluşları, yurttaş hakları kümeleri ve yolsuzlukla çaba alanında çalışan STK’ları yabancı finansman almakla suçluyor.
Bugün oylanan değişiklikte vatandaşlığın askıya alınması da kamu nizamı, kamu güvenliği ve ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu düşünülen bireyleri kapsayacak. Düzenleme, yalnızca Macar vatandaşı olan ya da Macar vatandaşlığı yanında AB yahut Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) üyesi ülke vatandaşlığına sahip olanlara uygulanmayacak.
AB ya da AEA dışındaki ülke vatandaşlığına sahip olan Macarların vatandaşlığı en fazla 10 yıllığına askıya alınabilecek ve bu müddet içinde hudut dışı edilebilecekler. Bu düzenlemenin bilhassa de Macar asıllı milyarder George Soros’u amaç aldığı bedellendiriliyor. ABD vatandaşlığına sahip olan ve çeşitli komplo teorilerinin odağındaki Soros, Orban’ın 2018’deki seçim kampanyalarına da mevzu olmuş, Orban, “Soros’u durdurun” sloganlarıyla yine iktidara gelmişti. Soros’a bağlı Açık Toplum Vakıfları artan baskı karşısında 2018’de Macaristan’daki ofisini kapatarak faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldı.
AP,AFP / BK,ET
DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?
