Trump’ın Erdoğan sözleri siyasette nasıl yankılandı?
ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile görüşmesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ilgili sözleri Türkiye’de iç siyasette de yankı buldu.
Trump’ın dünkü son Erdoğan açıklamalarına iktidara yakın medya organlarında olumlu tonda geniş formda yer verilirken, muhalefet partilerinden ise Trump’ın kelamlarına reaksiyon gösteren açıklamalar geldi.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel iktidarı bir sefer daha 19 Mart tutuklamaları için Trump’tan müsaade almakla suçladı.
Özel, Gelecek Partisi Genel Lideri ve eski Başbakan Ahmet Davutoğlu ile görüşmesinin akabinde gazetecilerin soruları üzerine hafta sonu yaptığı suçlamayı şu sözlerle tekrarladı:
“Erdoğan, İmamoğlu’nu tutuklamadan evvel Trump’a soruyor. Trump ‘sakıncası yok’ deyince, tutuklamayı gerçekleştiriyor. Suçüstü yakalanınca da ne diyeceğini bilmiyor. Amerika’dan icazet alan, Amerikan mandası peşindedir.”
Trump’ın Erdoğan ile ilgili tabirlerine dair de konuşan Özel şunları kaydetti:
“Burada şaşılacak şey Trump’ın söyledikleri değil Erdoğan taraftarlarının bu açıklamalardan memnuniyet duyması. Trump dalga geçiyor, siz genel lideriniz bu hale düşüyor diye üzülmüyorsanız ben Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı bu hallere düşürülüyor diye hicap duyuyorum. Bu Trump değil mi ‘aptal olma akıllı ol’ diye mektup yazan? Mektuba gıkını çıkarmayan Erdoğan değil mi? Bu Trump’a haddini bil diyemeyecek kadar acziyet içinde misiniz?”
İkinci periyot için başkanlığa seçilen Trump ile Erdoğan ortasında 17 Mart’ta bir telefon görüşmesi gerçekleştirilirken, CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanma süreci 19 Mart’ta başlatılmıştı.
İktidara “icazet” suçlaması
ABD tutuklamalara alt tondan reaksiyon gösterir ve demokrasi değil istikrar vurgusu yaparken gerek Türkiye’de gerekse ABD’de kimi siyasetçiler yaptıkları yorumlarda Trump’ın bu gelişmeye dair Türk hükümeti tarafından önden bilgilendirildiğini argüman etmişti.
Özgür Özel, kurultay sonrasındaki konuşmasında AKP hükümetinin ABD’den “icazet” aldığı argümanını gündeme getirmişti.Fotoğraf: ANKA
CHP Genel Başkanı Özel de Pazar günü Ankara’da yapılan harikulâde kurultayda tekrar seçilmesinin akabinde düzenlenen mitingde “İmamoğlu tutuklanmadan evvel telefon açtılar, okyanus ötesinden icazet aldılar. Darbenin planlayıcıları burada. Buradan Erdoğan’a sesleniyorum. Milletten oy alan Cumhurbaşkanı Erdoğan’a değil, darbeye kalkışan cuntaya kalkışan Erdoğan’a sesleniyorum. ABD’den icazet alıp almadığını gözümüzün içine bakarak söyle” demişti.
Özel’in kelamlarına pek çok bakandan reaksiyon gelirken, olağanda iç siyasete dair yorum yapmayan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan de X hesabından açıklama yaparak “Artık haddini bil! Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan, milletimizden aldığı takviyeyle yıllardır Türkiye’ye hizmet etmiş, her türlü vesayete karşı savaşmıştır. Biz, milletimiz dışında kimseden buyruk almadık; halkımız dışında kimseden icazet istemedik” demişti.
Davutoğlu: Trump İsrail için devredeyim diyor
Gelecek Partisi başkanı Davutoğlu ise olağanda yabancı bir cumhurbaşkanının Erdoğan ile övgü kelamlarından gurur duyacağını lakin husus Trump olunca durumun farklı olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Erdoğan’ı neden övüyor? Yüzlerce diplomatik görüşmede olmanın deneyimi ile söylüyorum. Verdiği bildiri açıktır; ‘sen karışma’ diyor Netenyahu’ya, ‘ben Erdoğan’la hallederim seninle sıkıntısı olursa.’ Neyi halledecek Erdoğan’la? Brunson’da uyguladığı prosedürle halledecek. Böylelikle övgülerinin ardında şu bildirisi gönderiyor: İsrail’e yönelik bir eylemeniz olursa benim de devrede olduğumu bilin.”
Davutoğlu, ABD Lideri’nin Filistin ile ilgili planının Batı Şeria’yı ilhak etmek ve sonra Doğu Akdeniz’de varlıklı kaynakları bulunan Gazze’de ABD kontrolünde evvel tehcir sonra yeni bir yapılanmaya gitmek olduğunu da savundu.
Yargı üstünde Brunson davasının gölgesi mi var?
Trump’ın açıklamalarında en çok konuşulan fakat iktidara yakın medyanın görmezden gelmeyi seçtiği nokta Rahip Brunson’ın hür kalması sürecini hatırlatması oldu.
Trump ile Netanyahu’nun görüşmesinde Türkiye gündeme geldi.Fotoğraf: Saul Loeb/AFP/Getty Images
Netanyahu ile basın açıklamalarının sonunda bir soru üzerine Trump, “Erdoğan’ı seviyorum ve o da beni seviyor. Hiçbir vakit da problemimiz olmadı. Birçok şey yaşadık ancak hiçbir vakit sıkıntımız olmadı. Hatırlayacağınız üzere rahibi de geri aldık Türkiye’den. Hatırlıyor musunuz? O periyot bu çok büyük bir işti” diyerek geçmişte iki ülke ilgilerinde büyük pürüz yaratan olayın çözümlenme sürecini gündeme getirdi.
CHP’nin son kurultayında Parti Meclisi’ne giren Türkiye’nin eski Washington Büyükelçisi İstanbul Milletvekili Namık Tan, X hesabından paylaştığı yorumda Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ile Trump’ın açıklamalarının tıpkı güne denk gelmesine dikkat çekerek şunları kaydetti:
“Tam da ‘Adalet Bakanı’ Yılmaz Tunç ‘ABD’den icazet alarak yargı süreç yapacak, o denli mi? Bu türlü bir şey olabilir mi?’ dediği gün, Trump canlı yayından dünya kamuoyuna ‘Türkiye’den rahibi (Brunson) almıştık’ diyor… Akabinde suratını alamıyor, Suriye konusunda Türkiye’yle dalgasını geçiyor ve gülüşmeler…”
2016-2018 yılları ortasında Türkiye’de iki yıl tutuklu kalan Rahip Andrew Brunson’ın durumu Trump’ın Türkiye’ye iki kere yaptırım getirmesine neden olmuştu. Erdoğan’ın Eylül 2017’de yaptığı bir konuşmada “Papazı verin’ diyorlar. Bir papaz da sizde var, bize verin, yargılayalım, biz de onu size verelim. ‘Onu karıştırma’ diyorlar” şeklindeki sözleri pazarlık argümanlarını gündeme getirmişti.
Brunson Ekim 2018’de 3 yıl 1 ay 15 gün mahpus cezasına çarptırılırken, konut mahpusu ile hakkındaki yurt dışı yasağı kaldırılmış ve mahpusta kaldığı mühlet göz önünde bulundurularak hür bırakılmıştı. Brunson birebir gün ABD’den gelen askeri uçakla ülkesine dönmüştü.
“Söyledikleri değil söylemek istedikleri ne?”
İYİ Parti Milletlerarası Bağlar Lideri, Emekli Büyükelçi Ahmet Kamil Erozan da Trump’ın açıklamalarına dair yorum yapan diplomat kökenli siyasetçilerden oldu.
Erozan, Trump ile Netenyahu’nun açıklamalarında söylediklerine değil “söylemek istediklerine” bakmak gerektiğini belirterek, şu sözleri kullandı:
“Netanyahu ‘İşim başımdan aşkın. Suriye’de bir de Türkiye ile uğraşacak ve kaybedecek vaktim yok. Erdoğan’ı Trump’a havale ediyorum… O Erdoğan ile nasıl konuşulacağını biliyor, Erdoğan da onun kaleminden ve lisanından anlıyor’ demeye getirmiş…
Trump ise kısaca ‘Gözün artta kalmasın. Erdoğan’ı siz bana bırakın. Ben onu yola getirmesini bilirim. Hatırlarsınız uçtu uçtu Papaz uçtu olmuştu. Benim kimden yana tutum alacağım bellidir’ demiş…
Trump’ın ‘Aptallık etme’ diye yeni bir mektup yazacağını yahut müzakere arayışına gireceğini hiç sanmıyorum… Olsa olsa bu kere ‘Dediğim dedik, çaldığım düdük’ diyecektir. Anlayana.!”
İYİ Parti Balıkesir Milletvekili Turhan Çömez de toplumsal medya hesabından Adalet Bakanı Tunç’a hitaben şunları söyledi:
“Hadi bakalım buna ne diyeceksin Sayın Adalet Bakanı… ‘Papazı biz geri aldık’ diyor Trump. Ve seni açıkça yalanlıyor. Hem de bugün. ‘Ey Trump, haddini bil!’ diye bir çıkış bekliyoruz!”
DW Türkçe’ye manisiz nasıl erişebilirim?
