Trump’ın otomobil vergileri en çok Almanya’yı vuracak

İkinci Trump periyodu kendini hissettirmeye devam ediyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde idaresi 20 Ocak 2025’te ikinci sefer devralan Lider Donald Trump, ABD üretilmeyen ithal araçlara yüzde 25 gümrük vergisi getirme tehdidini daha evvel tekraren lisana getirmişti. Lakin sık sık karar değiştirirdikten sonra otomotiv üzere sadece belli dallara yönelik vergilerin hayata geçirilmeyeceğini söylemişti.

Ancak Trump fikrini tekrar değiştirdi. ABD, 2 Nisan 2025 tarihinden itibaren ithal edilen tüm arabalara yüksek gümrük vergileri uygulamaya başlayacak. Otomotiv bölümünün akabinde ilaç dalına de yüksek gümrük vergileri getirilme ihtimali gündemde.

Trump’ın vergileri zıt mi tepiyor?

Başkan Trump, otomotiv kesimine getirilen gümrük vergilerinden 100 milyar dolar ek gelir elde edileceğini öne sürüyor.

Uzmanlık alanı Kuzey Amerika bölgesi olan Kanadalı ekonomist Paul Ashworth’ün bilimsel hesapları ise, Trump’ınkinden çok daha farklı sonuçlar veriyor. Capital Economics internet sitesinde bir makale kaleme alan Ashworth, kelam konusu gelirin “50 milyar dolar civarında olacağını” tabir ediyor.

Öte yandan kelam konusu gümrük vergilerinin kısa vadede fiyatları önemli biçimde yükselteceği ihtarında bulunan ekonomist, “yeni araçların bir çeşit lüks tüketim ürünü” hâline geleceğini söz ediyor. Bunun bir sonucu olarak tüketicilerin mevcut araçlarını çok daha uzun müddet ellerinde tutacaklarını öngören Ashworth, bunun sonucu olarak da ikinci el araçların, yedek kesimlerin ve araba tamir fiyatlarının da artacağı öngörüsünde bulunuyor.

Trump’ın adımı karşısında İtalyan üretici Ferrari, şimdiden ABD’ye ihraç ettiği belli modellerinin fiyatlarını yüzde 10 dolayında artıracağını açıkladı.

ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergilerini bir silah olarak kullanması, milletlerarası toplumda büyük tasalar doğurmuş durumdaFotoğraf: Al Drago/ abaca/picture alliance

Porsche önemli biçimde etkilenecek

Trump’ın vergilerinden en çok etkilenenlerin, Alman otomotiv dalı olması bekleniyor. Volkswagen, Mercedes-Benz, BMW ve Porsche için ABD, Çin’den sonra en değerli yabancı pazar olma özelliğini taşıyor. Hasebiyle bu pazarlarda işlerin yolunda gitmemesi, Alman iktisadının bel kemiği olarak görülen otomotiv dalını direkt etkileme potansiyelini bünyesinde barındırıyor.

Bloomberg’in hesaplamalarına nazaran, Trump’ın getireceği gümrük vergileri, Porsche ve Mercedes-Benz’in 2026 için öngördüğü kârı yerle bir edecek. Üreticiler, Trump’ın vergilerini dengeleyebilmek için, ya fiyatlarını artıracak ya da üretimi ABD’ye taşımak zorunda kalacak.

Dünyanın en kıymetli spor araba üreticilerinden biri olan Porsche’nin karardan en berbat biçimde etkileneceği söylenebilir. Çin’deki satışlarının düşmesinden muzdarip olan Porsche’nin ABD satışları son 15 yılda kalıcı biçimde artış göstermiş, ABD bu süreçte Çin’i geride bırakarak Porsche’nin en kıymetli dış pazarı hâline gelmişti. Öte yandan Porsche’yi başka Alman otomotiv devlerinden ayıran bir faktör de, Porsche’nin ABD’de hiç üretim yapmıyor oluşu. Bunun karşısında Mercedes-Benz, BMW ve Volkswagen’ın ABD’de ürettiği birtakım arabalar mevcut.

Peki Alman otomotiv dalı ABD için ne kadar önemli? ABD Ticaret Bakanlığı verilerine göre, 2024 yılında yaklaşık 25 milyar dolar bedelinde Alman üretimi araç ithal edildi. Yeni gümrük vergilerinin, Alman otomotiv devlerinin ABD pazarındaki hissesini azaltacağı kestirim ediliyor. Öte yandan büyük üreticilerin yanı sıra Continental ve Bosch üzere şirketlerin de gümrüklerden ziyan görmesi mümkün.

Hassas pazarlar

Borsalar Perşembe sabahı Trump’ın açıklamalarına anında reaksiyon verdi: Frankfurt’ta Porsche, Mercedes ve BMW payları yaklaşık yüzde beş bedel kaybetti. Porsche’nin çoğunluk payına sahip olan ve bünyesinde Audi ile Lamborghini üzere markaları barındıran Volkswagen AG payları ise yaklaşık yüzde dört geriledi.

Almanya’nın önde gelen borsa endekslerinden DAX, orta ölçekli şirketlerin yer aldığı MDax ve Euro Bölgesi’nin referans endeksi EuroStoxx50 de Perşembe günü yüzde 1’in üzerinde düşüşle süreç gördü.

Otomotiv kesimi alarmda

Alman Otomotiv Sanayisi Birliği (VDA) Lideri Hildegard Müller, Trump’ın duyurusuna sert reaksiyon gösterdi. Müller, “Bu gümrük vergileri, hür ve kurallara dayalı ticaret için son derece yanlış bir sinyal” diye konuştu.

Müller, alınan kararın hem şirketleri hem de otomotiv sanayiinin global tedarik zincirlerini önemli biçimde zorlayacağını belirtti.. Müşteriler açısından da büyük aksilikler yaratacağına dikkat çeken Müller, bunun yalnızca Almanya için değil, “özellikle ABD’deki tüketiciler” için de geçerli olduğunu söyledi.

Porsche’nin fabrikalarından biri de, Almanya’nın doğusundaki Leipzig’te bulunuyor. Bundan bu türlü Amerikalı spor otomobil tutkunlarının Porsche’ye binmesi daha değerli hâle gelecekFotoğraf: Jan Woitas/dpa/picture alliance

Reuters haber ajansına konuşan Almanya Toptan ve Dış Ticaret ile Hizmetler Birliği (BGA) Lideri Dirk Jandura ise ihracat beklentilerini yine gözden geçireceklerini açıkladı. Jandura, “Zaten karamsar olan ihracat beklentilerimizi artık önemli halde aşağı istikametli revize edeceğiz” diye konuştu.

“Trump bu ticaret savaşını tek taraflı ve yanlış argümanlar üzerinden başlattı” diyen Jandura, AB’ye Trump’a açık bir misillemede bulunma davetinde bulundu:

“Buna, Amerikan dijital devlerinin Avrupa’daki tekelci ve orantısız gücüne yönelik tedbirler de dahil olmalı.”

Almanya Ekonomi Uzmanları Konseyi’nin Başkanı Monika Schnitzer de, AB’yi harekete geçmeye çağırdı:

“AB Kurulu elbette ABD hükümetiyle müzakereye girmeli. Lakin bunu taviz vererek değil, misilleme tarifeleri ve başka karşı tedbirleri gündeme getirerek yapmalı.”

Belirsizlik artıyor

Getirilecek gümrük vergilerinden Almanya’da en çok araba üreticileri ve onların tedarikçilerinin etkileneceğini söyleyen Schnitzer, “Genel iktisat üzerindeki tesiri sonlu olabilir lakin ilgili bölümler ve bölgeler için tesiri çok daha ağır olacaktır. Ayrıyeten artan belirsizlik tek başına bile ekonomik ziyan yaratacaktır” dedi.

Tüm bunlara karşın sağ duyulu olunması gerektiğini söyleyen Schnitzer, “Gümrük vergilerinin nitekim bu kapsamda ve bu oranda yürürlüğe girip girmeyeceği şimdi kesin değil. Müzakere edileceği çok açık” dedi.

Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü (IfW) Başkanı Moritz Schularick’e göre de, paniğe kapılmak için şimdi erken:

“Açıklanan tarifelerin iktisat üzerindeki tesirleri birinci etapta hudutlu kalacaktır. Avrupa olarak, açık piyasaları savunmak isteyen diğer ülkelerle iş birliği yapmalı ve kurallara dayalı bir dünya iktisadından yana güçlü bir duruş sergilemeliyiz… Gerektiğinde misilleme adımlarıyla birlikte.”